Kanker en boezemfibrilleren: wat we weten en waarom dit belangrijk is

De meeste mensen zien kanker en hartproblemen als twee aparte problemen. Maar nieuw onderzoek laat zien dat er een verrassend verband tussen de twee bestaat, vooral als het gaat om boezemfibrilleren. Voor mensen met kanker is het risico om boezemfibrilleren te krijgen groter dan voor de gemiddelde persoon. Ontstekingen door tumoren en de bijwerkingen van behandelingen tegen kanker kunnen het hartritme direct beïnvloeden.

Mensen met boezemfibrilleren lopen ook een groter risico om bepaalde soorten kanker te ontwikkelen. Door deze wisselwerking beter te begrijpen, kunnen patiënten en zorgverleners letten op de relatie tussen beide aandoeningen en de resultaten verbeteren voor mensen die zowel kanker als boezemfibrilleren hebben.

Belangrijke punten:

Waarom hebben kankerpatiënten een hoger risico op boezemfibrilleren?

Hoe systemische ontsteking bijdraagt aan boezemfibrilleren

Systemische ontsteking, een term die verwijst naar een agressieve ontsteking in het hele lichaam, wordt veroorzaakt door aandoeningen zoals kanker. De ontsteking leidt tot langdurige schade aan weefsels, overmatige celgroei door de schade en herstel van weefsel.

Chronische ontsteking zorgt voor een omgeving waarin tumorcellen kunnen overleven en kan ontstaan door verschillende vormen van stress, kankerverwekkende stoffen, virussen of bacteriën. Veel voorkomende stoffen die tumorgroei bevorderen, zijn interleukines, reactieve zuurstofsoorten, tumornecrosefactor-alfa en chemokinen, die DNA-schade kunnen verergeren.

Deze ontsteking kan het ritme van het hart beïnvloeden door de overproductie van de genoemde ontstekingsdelen. Chronische systemische ontsteking en een toename van ontstekingseiwitten worden in verband gebracht met het afsterven van hartcellen en het aanpassen van het hart. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van boezemfibrilleren.

Kankerbehandelingen veroorzaken schade aan hartweefsel

Ten tweede kunnen de behandelingen voor kanker, zoals chemotherapie, gerichte therapieën en bestraling, schade aan het hartweefsel veroorzaken. Als gevolg verzwakt het hart.

Deze behandelingen zorgen voor cardiotoxiciteit, wat de normale werking van het hart verstoort. Kankerbehandelingen zijn in verband gebracht met problemen in de energiecentrales van de cellen (mitochondriën), verstoorde calciumverwerking, verhoogde celsterfte, meer littekenweefsel (fibrose) en ontsteking in het hart. Dit alles draagt bij aan de ontwikkeling van boezemfibrilleren en verergert de gezondheid van het hart.

Gedeelde risicofactoren tussen kanker en boezemfibrilleren

Kanker en boezemfibrilleren hebben veel gemeenschappelijke risicofactoren, zoals leeftijd, roken, diabetes, alcoholinname en obesitas. Het is dan ook niet verrassend dat beide aandoeningen vaak voorkomen bij dezelfde groepen mensen. Deze gedeelde risicofactoren, evenals de mogelijke gezamenlijke biologische processen, betekenen dat boezemfibrilleren en kanker op veel verschillende manieren met elkaar verbonden zijn.

Hoe beïnvloedt boezemfibrilleren de uitkomst van kanker?

Aangezien de relatie tussen boezemfibrilleren en kanker tweerichtingsverkeer is, moeten we ook bekijken hoe boezemfibrilleren de vooruitzichten voor kankerpatiënten beïnvloedt. Een studie met landelijke statistieken uit Nederland vond niet alleen een sterke link tussen boezemfibrilleren en kanker, maar ook dat het hebben van zowel boezemfibrilleren als kanker vaak leidt tot hogere sterfte- en complicatieratio’s bij patiënten.

Bovendien bleek dat mensen met slokdarm-, long-, maag-, bloed- en lymfeklierkanker het hoogste risico liepen om boezemfibrilleren te ontwikkelen. Het krijgen van twee aandoeningen tegelijkertijd leidt tot behandelproblemen en zorgt voor slechtere resultaten bij patiënten.

Klinische en patiëntgerichte perspectieven

Met de toenemende aanwezigheid van zowel kanker als boezemfibrilleren, zijn integratieve zorgmodellen belangrijker dan ooit. Omdat de gelijktijdigheid van zowel boezemfibrilleren als kanker vaak gepaard gaat met slechtere overlevingskansen, moet de vraag gesteld worden hoe deze aandoeningen tegelijkertijd behandeld kunnen worden.

Het is erg belangrijk voor patiënten om goed geïnformeerd te zijn over hun risicofactoren en deze waar mogelijk te verminderen. Gepersonaliseerde zorg is belangrijk om rekening te houden met de verschillende gezondheidsproblemen die individuele patiënten hebben.

Kanker en boezemfibrilleren zijn op complexe en onderlinge manieren verbonden met elkaar. Daarnaast is de relatie geen toeval, aangezien deze twee aandoeningen gemeenschappelijke biologische paden en risicofactoren delen. Om deze relatie volledig te begrijpen, is meer onderzoek nodig om de mechanismen te doorgronden. Dit zou kunnen helpen de overlevingskansen van zowel boezemfibrilleren- als kankerpatiënten te verbeteren en hun kwaliteit van leven te verhogen.

Bronnen

Kanker en Atriumfibrilleren: Mechanismen en Risico’s
PMID: 30928168
Deze studie onderzoekt hoe kankergerelateerde ontsteking, behandelingen zoals chemotherapie en comorbiditeiten bijdragen aan het verhoogde risico op atriumfibrilleren (AF) bij kankerpatiënten.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30928168/

De Bidirectionele Relatie tussen Kanker en Atriumfibrilleren
PMID: 35976601
Dit artikel bespreekt de toenemende erkenning van de bidirectionele relatie tussen kanker en AF, waaronder gedeelde risicofactoren en biologische mechanismen.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35976601/

Kankerbehandelingen en het Verhoogde Risico op Atriumfibrilleren
PMID: 38897563
Onderzoek toont aan dat kankerbehandelingen zoals chemotherapie en gerichte therapieën bijdragen aan een verhoogde incidentie van AF, ongeacht reeds bestaande hartaandoeningen.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38897563/

Prognostische Implicaties van Atriumfibrilleren bij Kankerpatiënten
PMID: 38619538
Dit artikel bespreekt de negatieve samenhang tussen het voorkomen van zowel kanker als AF en de overlevingskansen, en benadrukt de noodzaak van geïntegreerde behandelstrategieën.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38619538/