Waarom sommige hartkloppingen boezemfibrilleren veroorzaken

De afgelopen decennia is onze gemiddelde leeftijd gestegen. Hierdoor is het aantal patiënten met hartproblemen, waaronder boezemfibrilleren ook gestegen. Deze hartritmestoornis wordt gekenmerkt door onder andere hartkloppingen, kortademigheid en duizeligheid.

Boezemfibrilleren kan bij iedereen voorkomen, maar naast veroudering zijn er enkele factoren die het risico hierop verhogen zoals hoge bloeddruk en hartklepafwijkingen.

Hoe kan boezemfibrilleren in deze patiënten ontstaan? Eerder onderzoek heeft aangetoond dat een extra hartslag in de boezem een rol kan spelen bij het ontstaan van boezemfibrilleren. Nog niet duidelijk is waarom dit gebeurt en waarvan dit afhankelijk is.

Hartkloppingen in de boezem

Een extra hartslag in de boezem is een fenomeen dat regelmatig voorkomt bij gezonde personen én hartpatiënten. Deze extra hartslag wordt ervaren als het overslaan van het hart.

Extra slagen kunnen overal in de boezems ontstaan en als vervelend worden ervaren, maar zijn in het algemeen onschuldig. Toch kunnen extra hartslagen ook episodes van boezemfibrilleren uitlokken. Vooral hartslagen die ontstaan in de linker boezem dragen hier sterk aan bij.

Drs. Teuwen onderzocht wat het effect is van een extra hartslag in de boezem op het ontstaan van boezemfibrilleren. Speciale aandacht was er voor het moment (timing) van de extra hartslag en de richting van het elektrische signaal (geleiding) door de boezem. Ook onderzocht hij welke patiënteigenschappen van invloed kunnen zijn op dit proces, zoals hogere leeftijd, geslacht en het hebben van diabetes en hoge bloeddruk.

Hartkloppingen meten in hartpatiënten

In totaal werden 304 extra hartslagen gemeten in 164 patiënten die een bypass- of hartklepoperatie ondergingen. Deze hartkloppingen werden op dezelfde plek in de boezem gemeten als normale sinusritme hartslagen en vervolgens met elkaar vergeleken. Extra hartkloppingen bleken meer elektrische geleidingsstoornissen te geven dan normale sinusritme slagen. Deze geleidingsstoornissen leken nauwelijks toe te nemen door de timing (vroeger optreden) van de extra hartslag.

Richting van de hartklopping kan boezemfibrilleren veroorzaken

Alhoewel timing geen invloed had op het ontstaan van boezemfibrilleren, heeft de elektrische geleidingsrichting van een extra hartslag dit wél.

Tijdens een extra hartslag in de boezem kan een elektrische geleiding haaks op de normale sinusritme geleiding ontstaan. Juist deze haakse richting van de extra hartslag veroorzaakt meer geleidingsstoornissen en als gevolg daarvan verhoogt dit de kans op het ontstaan van boezemfibrilleren. Indien de hartkloprichting in dezelfde richting verloopt als die van een normale hartslag, veroorzaakt dit nauwelijks een toename van geleidingsstoornissen.

Daarnaast werd in het onderzoek gevonden dat patiënten met bekende risicofactoren voor boezemfibrilleren, waaronder diabetes en een vergrote linkerboezem, meer geleidingsstoornissen laten zien door de extra hartklopping in de boezem. Dit kan mogelijk verklaren waarom juist deze patiënten vaker boezemfibrilleren ontwikkelen. Tot heden werd geen relatie met hoge bloeddruk of hartklepafwijkingen gevonden en het ontstaan van geleidingsstoornissen.

Meer lezen over hartkloppingen en de oorzaak van boezemfibrilleren?

De resultaten zijn gepubliceerd in het gerenommeerde internationale vaktijdschrift Circulation Arrhythmia and Electrophysiology: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29269560