Van darmen tot het hart: de verbinding tussen boezemfibrilleren en darmgezondheid

Darmgezondheid is niet alleen belangrijk voor je spijsvertering en immuunsysteem, maar speelt ook een rol in je hartgezondheid. Voor mensen met boezemfibrilleren is de balans van bacteriën in de darmen misschien belangrijker dan gedacht. Een verstoorde balans kan ontstekingen veroorzaken en boezemfibrilleren verergeren. Door te begrijpen hoe je darmen en hart met elkaar verbonden zijn, kun je betere keuzes maken. Dit kan helpen het risico op boezemfibrilleren te verlagen en je hartgezondheid te verbeteren.

Belangrijke punten:

Het darmmicrobioom: een overzicht

Wat is het darmmicrobioom?

Het darmmicrobioom is een groep micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en andere cellen, die in je maag-darmkanaal leven. Vooral in je dikke darm. Deze micro-organismen spelen een belangrijke rol in de spijsvertering, omdat ze helpen bij het afbreken van suikers en eiwitten. Naast de spijsvertering helpt het darmmicrobioom je immuunsysteem, regelt het de opname van voedingsstoffen en voorkomt het dat schadelijke ziekteverwekkers zich verspreiden. Een gezond darmmicrobioom is dus essentieel voor je algehele gezondheid, omdat het zowel je immuunsysteem als je stofwisseling beïnvloedt.

Het darmmicrobioom heeft ook invloed op je hartgezondheid, omdat het nauw verbonden is met de cardiovasculaire gezondheid via verschillende processen en signalen in je lichaam. Als de balans van je darmbacteriën verstoord is, bijvoorbeeld door dieet, het gebruik van antibiotica of genetische factoren, kan dit bijdragen aan hart- en vaatziekten.

Hoe darmgezondheid de hartgezondheid beïnvloedt 

Veranderingen in de samenstelling van je darmbacteriën kunnen bijdragen aan hart- en vaatziekten, zoals aderverkalking, coronaire hartziekte, hartaanvallen, hoge bloeddruk en hartfalen. Als de balans van de bacteriën in je darmen verstoord is, noemen we dat dysbiose. Dit beïnvloedt de voortgang van cardiovasculaire risicofactoren.

Recent onderzoek laat zien hoe belangrijk je darmmicrobioom is voor boezemfibrilleren. Het kan invloed hebben op ontstekingen, littekenvorming (fibrose) en de werking van ionkanalen in je hart, wat kan bijdragen aan het ontstaan van dit hartprobleem.

Veranderingen in de hartstructuur en ontstekingen 

Darmdysbiose, oftewel een verstoorde balans van darmbacteriën, verhoogt het risico op boezemfibrilleren doordat het ontstekingen veroorzaakt. Deze ontstekingen ontstaan door een toename van bepaalde moleculen, genaamd cytokines, die ontstekingen bevorderen. Deze moleculen kunnen atriale fibrose (littekenweefsel in de hartkamers) en veranderingen in de structuur van het hart verergeren. Studies in diermodellen laten zien dat verstoringen in het darmmicrobioom de ontsteking en fibrose verergeren. Het blokkeren van de ontstekingsmoleculen in de darmen kan het risico op boezemfibrilleren juist verlagen.

Vezelrijke diëten of suppletie met korteketenvetzuren (SCFA) kunnen helpen om de vergroting van de hartkamers, fibrose en elektrische instabiliteit in het hart bij dieren te verminderen. Zowel vezels als SCFA’s helpen de balans in de darmen te herstellen, wat kan helpen om ontstekingen te verminderen en de darmgezondheid te verbeteren.

Elektrische herstructurering en darmgezondheid

Bij boezemfibrilleren verandert de manier waarop elektrische signalen door het hart gaan. Dit gebeurt door veranderingen in ionkanalen, een verkorte herstelperiode van het hart, verhoogde kaliumstromen en verstoorde signaaloverdracht. De stoffen die door het darmmicrobioom worden geproduceerd, kunnen deze veranderingen erger maken, waardoor boezemfibrilleren vaker terugkomt.

Bij muizen leidde te veel ontstekingsactiviteit, door verstoring van het darmmicrobioom, tot problemen met het verwerken van calcium. Dit verergerde aritmie (onregelmatige hartslagen). Daarnaast kunnen galzuren de membraanpotentialen (de elektrische eigenschappen van de cellen) veranderen en daardoor bijdragen aan aritmie door ionkanalen te activeren. Darmstoffen kunnen bovendien de connexine-eiwitten beïnvloeden, die normaal gesproken helpen bij de elektronische communicatie tussen hartcellen.

Deze veranderingen verstoren de elektrische signalen in het hart, wat boezemfibrilleren verder bevordert. Deze bevindingen tonen aan hoe belangrijk de gezondheid van je darmen is voor de elektrische werking van je hart en de rol van dit proces bij boezemfibrilleren.

Strategieën om darmgezondheid te verbeteren voor hartgezondheid

Dieet veranderingen voor gezondere darmen

Polyfenolen zijn stoffen die bekend staan om hun antioxidanten, die helpen bij het beschermen van je cellen. Voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, volle granen, peulvruchten en noten, die van nature veel polyfenolen bevatten, bevorderen een gezonde darm. Ze helpen ook bij het verminderen van ontstekingen. Polyfenolen zorgen ervoor dat gezonde bacteriën in je darmen zich goed kunnen ontwikkelen, waaronder veel van de bekende probiotica.

Het is ook belangrijk om bewerkte voedingsmiddelen, zoals te veel suiker en rood vlees te verminderen. Dit helpt darmproblemen te voorkomen en ondersteunt de gezondheid van je hart.

Probiotica: kunnen ze helpen?

Probiotische producten worden vaak gezien als “functionele voedingsmiddelen”, omdat ze ingrediënten bevatten die speciaal zijn toegevoegd om je gezondheid te verbeteren. De hoeveelheid gezonde bacteriën in producten zoals yoghurt en andere gefermenteerde voedingsmiddelen wordt vaak verhoogd. Deze producten helpen je lichaam te beschermen tegen oxidatieve schade (die wordt veroorzaakt door schadelijke stoffen in je lichaam). Hierdoor is het geschikt om probiotische producten in je dieet op te nemen om je darmgezondheid te verbeteren.

Beweging en darmgezondheid

Uit onderzoek blijkt dat beweging een gunstig effect kan hebben op de darmgezondheid. Zowel matige als intensieve beweging heeft positieve effecten. Lichaamsbeweging helpt de bacteriën in je darmen te verhogen, die je darmgezondheid bevorderen. Het aantal keer dat je beweegt speelt ook een rol, namelijk hoe vaker je beweegt, hoe meer diversiteit er in je darmbacteriën ontstaat. All 2 tot 3 keer per week matig tot intensieve beweging leidt tot positieve effecten. Regelmatige lichaamsbeweging helpt dus je darmgezondheid en je hartgezondheid.

Zoals eerder genoemd, hebben je dieet en levensstijl veel invloed op je darmgezondheid. Een gebalanceerd en gevarieerd dieet, met bijvoorbeeld probiotica, en regelmatig bewegen kunnen je gezondheid verbeteren en helpen gezondheidsproblemen te voorkomen. Zoals uit de studies blijkt, kan het verbeteren van je darmgezondheid ook helpen boezemfibrilleren te voorkomen en de ernst ervan te verminderen.

Bronnen

Meenatchi, R., Singh, P., Ahmed, Z., Thacharodi, A., Rohinth, M., Kumar, R. R., … & Hassan, S. (2023). De implicaties van het darmmicrobioom bij hart- en vaatziekten: de associatie tussen het darmmicrobioom en cardiovasculaire aandoeningen, therapeutische interventies en een multi-omics benadering voor precisiegeneeskunde. https://doi.org/10.22541/au.169200028.86242834/v1

Tang, W. H., Kitai, T., & Hazen, S. L. (2017). Het darmmicrobioom bij cardiovasculaire gezondheid en ziekte. Circulation Research, 120(7), 1183–1196. https://doi.org/10.1161/CIRCRESAHA.117.309715

Gawałko, M., Agbaedeng, T. A., Saljic, A., Müller, D. N., Wilck, N., Schnabel, R., Penders, J., Rienstra, M., van Gelder, I., Jespersen, T., Schotten, U., Crijns, H. J. G. M., Kalman, J. M., Sanders, P., Nattel, S., Dobrev, D., & Linz, D. (2022). Darmmicrobioom, dysbiose en boezemfibrilleren: aritmogene mechanismen en potentiële klinische implicaties. Cardiovascular Research, 118(11), 2415–2427. https://doi.org/10.1093/cvr/cvab292

Kong, B., Fu, H., Xiao, Z., Zhou, Y., Shuai, W., & Huang, H. (2022). Door een vetrijk dieet veroorzaakte dysbiose van het darmmicrobioom verhoogt de vatbaarheid voor boezemfibrilleren. The Canadian Journal of Cardiology, 38(12), 1962–1975. https://doi.org/10.1016/j.cjca.2022.08.231

Zuo, K., Fang, C., Liu, Z., Fu, Y., Liu, Y., Liu, L., Wang, Y., Yin, X., Liu, X., Li, J., Zhong, J., Chen, M., Xu, L., & Yang, X. (2022). Door commensale microben geproduceerde SCFA vermindert boezemfibrilleren via GPR43/NLRP3-signaaltransductie. International Journal of Biological Sciences, 18(10), 4219–4232. https://doi.org/10.7150/ijbs.70644

Zuo, K., Fang, C., Gao, Y., Fu, Y., Wang, H., Li, J., … & Xu, L. (2023). Onderdrukking van de darmmicrobioom–galzuur–FGF19-as bij patiënten met boezemfibrilleren. Cell Proliferation, 56(11). https://doi.org/10.1111/cpr.13488

Jiang, W., Huo, J., Wang, S., Cheng, Y., Lyu, Y., Jiang, Z., … & Shan, Q. (2022). Trimethylamine N-oxide bevordert de progressie van boezemfibrilleren bij ratten met type 2 diabetes door ontsteking van het hart te verergeren en remodeling van connexines te veroorzaken. Journal of Physiology and Biochemistry, 78(4), 855–867. https://doi.org/10.1007/s13105-022-00908-2

Aziz, T., Hussain, N., Hameed, Z., & Lin, L. (2024). De rol van voeding bij het behoud van darmgezondheid ter vermindering van het risico op obesitas, cardiovasculaire en andere leeftijdsgerelateerde ontstekingsziekten: recente uitdagingen en toekomstige aanbevelingen. Gut Microbes, 16(1), 2297864. https://doi.org/10.1080/19490976.2023.2297864

Sarwar, A., Al-Dalali, S., Aziz, T., Yang, Z., Ud Din, J., Khan, A. A., Daudzai, Z., Syed, Q., Nelofer, R., Qazi, N. U., Jian, Z., & Dablool, A. S. (2022). Effect van gekoelde opslag op de antioxidantcapaciteit en vluchtige aroma’s van synbiotische yoghurt gemaakt met de probiotische gist Saccharomyces boulardii CNCM I-745 in combinatie met inuline. Journal of Fungi (Basel, Switzerland), 8(7), 713. https://doi.org/10.3390/jof8070713

Gad, A., Kholif, A., & Sayed, A. F. (2010). Evaluatie van de voedingswaarde van functionele yoghurt geproduceerd uit een combinatie van dadelstroop en magere melk. American Journal of Food Technology, 5(4), 250–259. https://doi.org/10.3923/ajft.2010.250.259

Boytar, A. N., Skinner, T. L., Wallen, R. E., Jenkins, D. G., & Dekker Nitert, M. (2023). Het effect van bewegingsvoorschriften op het menselijke darmmicrobioom en een vergelijking tussen klinische en ogenschijnlijk gezonde populaties: een systematische review. Nutrients, 15(6), 1534. https://doi.org/10.3390/nu15061534