LMNA-mutatie en het ontstaan van boezemfibrilleren

Het DNA van de mens is als een kookboek voor een maaltijd: er staat precies in geschreven wat er moet gebeuren om een goede maaltijd te bereiden. In ons DNA staat in de vorm van genen exact beschreven welke eiwitten er gemaakt en welke processen in cellen aangezet moeten worden voor een goede functionele werking van het hart.

Eén van de essentiële genen voor een goede hartfunctie is het LMNA-gen. Dit gen is verantwoordelijk voor de productie van het lamin A/C (LMNA) eiwit. Wanneer er een fout in het gen zit, ook wel een mutatie genoemd, kan dit zorgen voor een fout in het eiwit dat zal worden geproduceerd.

Er is geconstateerd dat een mutatie in het LMNA-gen in veel patiënten kan leiden tot boezemfibrilleren. Doordat het DNA van beide ouders deels doorgegeven wordt aan de kinderen, kan deze mutatie (en dus boezemfibrilleren) erfelijk zijn.

Wat is het LMNA-eiwit?

Het LMNA-eiwit is onderdeel van de buitenbegrenzing van de celkern. In de celkern ligt het DNA. Het LMNA-eiwit heeft door zijn locatie een nauwe relatie met het DNA en heeft daardoor invloed op verschillende genen, die verantwoordelijk zijn voor andere eiwitten en cellulaire processen.

Het LMNA-eiwit heeft dus een belangrijke functie in de cel. Wanneer het LMNA-eiwit gemuteerd is kan dit vervelende effecten hebben waaronder het verstoren van gezonde processen in de cel. Onderzoek heeft aangetoond dat in de cellen van de boezem van het hart, deze verstoring kan resulteren in het ontwikkelen van boezemfibrilleren. Hieraan liggen verschillende verstoorde processen ten grondslag.

Verstoorde cellen kunnen boezemfibrilleren ontwikkelen

Naar wat precies de verstoorde processen zijn in het geval van een LMNA-mutatie, wordt op dit moment volop onderzoek gedaan. In verschillende studies met zowel muizen als patiënten met een LMNA-mutatie en boezemfibrilleren, is gekeken welke processen en eiwitten in de cel anders zijn ten opzichte van gezonde mensen zonder de LMNA-mutatie.

Hieruit zijn specifieke processen en eiwitten aangetoond die zich anders gedragen in het geval van een LMNA-mutatie. Bij deze horen onder andere:

• verschillende signaaleiwitten
• verschillende structuren binnen de cel
• de zogeheten ‘stress’ van de cel

In Figuur 1 zijn, schematisch met rood, de onderdelen van een cel getoond die bewezen aangetast zijn in het geval van een LMNA-mutatie.

Bij een overmaat van stress in de cel, kan deze afsterven. De opstapeling van veranderingen in de cel zorgt, bij veel patiënten met een LMNA-mutatie, uiteindelijk tot ziekte. Hierbij komt boezemfibrilleren voor.

Figuur 1: overzicht van aangetaste (altered) cel onderdelen in het geval van LMNA-mutatie.

Verder onderzoek naar de LMNA-mutatie en boezemfibrilleren

Het is erg belangrijk om alle processen, die veranderd zijn in het geval van een LMNA-mutatie, in kaart te brengen.

Daarbij is het belangrijk om de rol van een veranderd proces in het veroorzaken van boezemfibrilleren aan te tonen. Met deze kennis kan er gewerkt worden aan therapieën die ingrijpen op deze processen en de ontwikkeling van boezemfibrilleren tegengaan.

Het is niet mogelijk om de LMNA-mutatie in het DNA zelf in iedere cel van het hart aan te passen en daarmee de absolute oorzaak weg te halen. Wel kan er ingegrepen worden in de verstoorde processen die de mutatie veroorzaken.

Dit is de reden waarom onderzoek hiernaar zo essentieel is voor het behandelen van boezemfibrilleren bij patiënten met een LMNA-mutatie in de toekomst.