Kan het keto-dieet een trigger zijn voor boezemfibrilleren?

Het keto-dieet wordt vaak gepromoot als een veelbelovend dieet voor een betere gezondheid. Het dieet staat bekend om de belofte van gewichtsverlies, verbeterde energie en voordelen voor de stofwisseling. Voor mensen met boezemfibrilleren kan deze koolhydraatarme en vet-rijkere levensstijl verborgen risico’s hebben. Van een verstoorde elektrolytenbalans tot de gevolgen van snel gewichtsverlies, het keto-dieet kan onverwacht boezemfibrilleren aanvallen of een onregelmatige hartslag veroorzaken. Door deze mogelijke triggers te begrijpen, kun je een dieet kiezen dat beter past bij je gezondheid en doelen.

Belangrijkste punten: 

Wat is het keto-dieet?

Het keto-dieet betekent dat je weinig koolhydraten eet.

Nutritionele ketose is het doel van het keto-dieet. Dit bereik je door koolhydraten te beperken, eiwitten te reguleren en meer vet te eten.

Dit dieet is populair geworden vanwege de snelle gewichtsverlies-effecten. Hoewel het kan leiden tot snelle korte termijn gewichtsverlies, triglyceriden en bloeddruk, is er beperkt bewijs voor de effectiviteit op de lange termijn.

Triglyceriden zijn een soort vet die in je bloed zitten. Je lichaam slaat ze op in je vetweefsel en gebruikt ze als energie. Triglyceriden komen uit het voedsel dat je eet, vooral uit vetten, en je lichaam maakt ze ook zelf aan.

Potentiële voordelen van het keto-dieet

Het dieet wordt veelbesproken als behandeling voor mensen met cardiovasculaire aandoeningen en onderzoek wijst erop dat er mogelijk positieve effecten van het keto-dieet zijn. Voordelen zijn een verlaging van triglyceriden en een verhoging van HDL (“goed cholesterol”). Het dieet lijkt ook in staat om bloeddruk te verlagen, de insulineresistentie beter te maken en kleine, dichte LDL-deeltjes te verminderen, die in verband worden gebracht met een hoger cardiovasculair risico. Deze effecten zijn waargenomen bij verschillende populaties, maar de langetermijnresultaten blijven nog onduidelijk.

Potentiële risico’s van het keto-dieet voor het hart 

Het keto-dieet kan verschillende risico’s met zich meebrengen, vooral voor je hart- en vaatgezondheid. Het kan tijdelijk de bloeddruk verlagen, dit komt vaak door uitdroging en snel gewichtsverlies. Een meta-analyse uit 2023 laat zien dat een gematigde hoeveelheid koolhydraten het risico op hart- en vaatziekten verlaagt. Aan de andere kant kunnen diëten met te weinig of juist te veel koolhydraten het risico verhogen. Als je het keto-dieet te streng volgt, kan het zelfs schadelijk zijn voor je hart.

Daarnaast zorgt het keto-dieet vaak voor meer dierlijke vetten en minder fruit en groenten. Dit kan je hart- en vaatgezondheid verder in gevaar brengen. Het dieet kan ook leiden tot verlies van spiermassa en uitdroging, wat vooral slecht is voor ouderen of mensen die niet goed gevoed zijn. Dit kan uiteindelijk leiden tot gezondheidsproblemen.

Waarom het keto-dieet de hartslag kan beïnvloeden

Het keto-dieet kan invloed hebben op de hartslag, vooral bij mensen die al een verhoogd risico op hartproblemen hebben. Tijdens het keto-dieet maakt je lichaam ketonen aan. Ketonen dienen als energiebron voor je lichaam. Normaal gesproken past je hart zich aan de brandstoffen die het gebruikt, maar te veel ketonen kunnen ervoor zorgen dat je lichaam liever ketonen gebruikt dan glucose of vetzuren. Dit kan in sommige gevallen goed zijn voor een hart dat het moeilijk heeft, maar het kan ook de normale werking van je hart verstoren, inclusief de elektrische activiteit.

Studies in diermodellen laten zien dat het langdurig volgen van het keto-dieet het hart kan veranderen. Dit kan leiden tot littekenweefsel in het hart (fibrose) en veranderingen in hoe het hart werkt. Dit kan de manier waarop elektrische signalen door het hart bewegen verstoren, wat het risico op hartproblemen zoals boezemfibrilleren kan vergroten.

Daarnaast kan het keto-dieet de balans van elektrolyten in je lichaam verstoren, zoals kalium, natrium en magnesium. Verstoringen in deze elektrolyten kunnen hartritmestoornissen veroorzaken. Hoewel het keto-dieet voordelen heeft, zoals betere bloedsuikercontrole en gewichtsverlies, is het belangrijk om goed na te denken over de mogelijke effecten op je hart.

Alternatieven voor het keto-dieet

Het keto-dieet is slechts één van de vele dieet-opties die beschikbaar zijn. Andere diëten die goed zijn voor je hart zijn onder andere het mediterrane dieet en het plantaardige dieet. Het Mediterrane dieet, dat rijk is aan verse groenten, volle granen, olijfolie en gematigde hoeveelheden vis en vlees, wordt geassocieerd met een lager risico op hart- en vaatziekten en een betere hartgezondheid. Het helpt ook het risico op boezemfibrilleren te verlagen.

Een plantaardig dieet, gebaseerd op onbewerkte plantaardige voeding zoals groenten, fruit, peulvruchten en volle granen, helpt bij het verlagen van hoge bloeddruk, diabetes, obesitas en ontstekingen, die allemaal bijdragen aan boezemfibrilleren. Het is ook goed om bewerkt en rood vlees te verminderen, omdat dit de bloeddruk verhoogt. Daarnaast is het beperken van alcohol is ook aan te raden. Deze dieet strategieën bevorderen een betere hartgezondheid en kunnen helpen boezemfibrilleren-aanvallen te voorkomen of te beheersen.

Lees meer over voeding en boezemfibrilleren in ons artikel over hart-gezonde dieet-opties.

In de richtlijnen van de Europese Vereniging voor Cardiologie (2021) wordt het Mediterrane dieet aanbevolen voor langdurige voordelen. Het legt de nadruk op het eten van voedzame voedingsmiddelen, met weinig verzadigde vetten en veel groenten, fruit en vezels. Hoewel koolhydraatarme diëten, zoals het keto-dieet, nuttig kunnen zijn voor gewichtsverlies en het verlagen van triglyceriden op korte termijn, verdwijnen de effecten vaak na een tijdje. De richtlijnen wijzen erop dat het keto-dieet vaak belangrijke voedingsstoffen mist en onder professionele begeleiding gevolgd moet worden, vanwege mogelijke gezondheidsrisico’s. Er is meer onderzoek nodig om te begrijpen hoe veilig en effectief het keto-dieet op lange termijn is.

Bronnen

Dowis, K., & Banga, S. (2021). De potentiële gezondheidsvoordelen van het ketogeen dieet: een narratieve review. Nutrients, 13(5), 1654. https://doi.org/10.3390/nu13051654

Popiołek-Kalisz, J. (2024). Ketogeen dieet en cardiovasculair risico – een overzicht van de huidige stand van zaken. Current Problems in Cardiology, 49(3), 102402. https://doi.org/10.1016/j.cpcardiol.2024.102402

Ghorbani, Z., Kazemi, A., Shoaibinobarian, N., Taylor, K., & Noormohammadi, M. (2023). Algemeen, plantaardig of dierlijk laag-koolhydraatdieet en sterfte door alle oorzaken en specifieke aandoeningen: een systematische review en dosis-respons-meta-analyse van prospectieve cohortstudies. Ageing Research Reviews, 90, 101997. https://doi.org/10.1016/j.arr.2023.101997

Kodur, N., Yurista, S. R., Province, V. M., Rueth, E., Nguyen, C., & Tang, W. W. (2023). Ketogeen dieet bij hartfalen. JACC: Heart Failure, 11(7), 838–844. https://doi.org/10.1016/j.jchf.2023.05.009

You, Y., Guo, Y., Jia, P., Zhuang, B., Cheng, Y., Deng, H., … & Huang, B. (2020). Ketogeen dieet verergert cardiale remodeling bij volwassen spontaan hypertensieve ratten. Nutrition & Metabolism, 17(1). https://doi.org/10.1186/s12986-020-00510-7

Kuipers, M. F., Laurila, R., Remy, M. L., Oudheusden, M. van, Hazlett, N., Lipsky, S., … & Brundel, B. J. (2024). Onderzoek naar dieetgebaseerde behandelingen voor boezemfibrilleren: patiëntgerichte aanpak en burgerwetenschap als model voor levenskwaliteitgerichte oplossingen. Nutrients, 16(16), 2672. https://doi.org/10.3390/nu16162672